9/11/09

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ 1912 - 1990




ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ

Βρήκα μέσα στα μάτια σου τα βιβλία που δεν έγραψα
πεδιάδες, δάση, πολιτείες, ορίζοντες, κανάλια.
Βρήκα τ΄αυτοκρατορικά όρη της γης κι απάνω τους
τις δύσες με τα κόκκινα σύννεφα. Τα μεγάλα
ταξίδια που δεν έκαμα βρήκα μέσα στα μάτια σου.

Βρήκα μέσα στα μάτια σου τους γελαστούς μου φίλους
που μού τους σκέπασεν η γης, η χλόη, το χιόνι,
                                                                            η νύχτα.
Τα λόγια που θα μούλεγαν βρήκα μέσα στα μάτια σου.

Όσους σταυρούς δεν έμπηξαν στη γης μετά τις μάχες,
μακριές σειρές, ανώνυμους σταυρούς, πάνω και κάτω,
τους σταυρούς όλων των εθνών, βρήκα μέσα στα μάτια
                                                                               σου.

Βρήκα μέσα στα μάτια σου τον πόλεμο τελειωμένο.
Πουλάκια και ήλιος στα κλαδιά! Το παιδικό μου σύμπαν
με τις χρυσές του ζωγραφιές βρήκα μέσα στα μάτια σου.

Βρήκα τους μελαγχολικούς γήλοφους της πατρίδας μου
να στέκονται μες στη σιωπή σα ν΄ακούσανε τη φωνή
                                                                                   μου.

Έρχομαι! Ως να τους φώναξα "έρχομαι", να κουνάνε
τις ταπεινές τους κουμαριές, βρήκα μέσα στα μάτια σου.

Βρήκα μέσα στα μάτια σου τις νύχτες να κυλάνε
μεγάλους ποταμούς σιωπής, όπως στα έξη μου χρόνια.
Της θλίψης την αστροφεγγιά, βρήκα μέσα στα μάτια
                                                                                 σου.

Βρήκα μέσα στα μάτια σου τον κόσμο να με θυμάται
κι όλα όσα γνώρισα παιδί να με φωνάζουν με τ΄όνομά
                                                                                  μου.
Της δικαιοσύνης τη σκηνή, την καλοσύνη που έγνεφε
να πλησιάσουν τα βουνά, βρήκα μέσα στα μάτια σου.

Βρήκα την αιωνιότητα του ήλιου ανανεωμένη.
Τη χλόη, τ΄αστέρια, την αυγή. Στ΄άσπρα σαν την
                                                                    Ειρήνη
ντυμένη τη μητέρα μου, βρήκα μέσα στα μάτια σου.

Αν ήτανε όλα εδώ πιο απλά, όπως η "καλημέρα"
κι η "καληνύχτα", όπως το φως στα τζάμια την αυγή,
αν ήτανε όλα εδώ πιο απλά, τότε, σ΄αυτό τον κόσμο,
θε νά΄χαμε ένα απέραντο σπίτι. Θε νάμαστε άγγελοι.
Το αιώνιο μου παράπονο βρήκα μέσα στα μάτια σου.




ΟΛΟΝΥΧΤΙΑ

Δεν με κατάλαβες. Όλη τη νύχτα
ήμουνα πλάι σου, προσπαθούσα να κλείσω
τα παράθυρα, πάλευα - όλη τη νύχτα.
Επέμενε ο άνεμος.
Άπλωσα τότε
σαν δυο φύλλα ουρανού τις παλάμες μου
                                        πάνω σου,
σε σκέπασα, κι έφυγα πατώντας στα δάχτυλα.
Έπειτα βγήκα στον εξώστη και κοίταζα
χωρίς χέρια τον κόσμο.



ΗΣΥΧΑΣΕ ΠΟΙΗΣΗ

Πρώτα πρέπει να ζήσουμε. Όσο να βρω
την άλλη μου στέγη, εκείνη του αγέρα,
μες στη σιωπή, που είναι για όλα,
μού χρειάζονται: αυτό το τζάμι που τρίζει,
το λίγο ψωμί, η φωτιά, το πουκάμισο.
  Προσπαθώ να το κλείσω αυτό το νερό
που κλονίζει τη στέρνα του σαν ένας χρυσός
σπασμός ήλιου μέσα μου.
                                           Προσπαθώ, αλλ΄αυτό
θυμώνει, αναβρύζει, χτυπά τα τοιχώματα,
βουίζει. Δεν κάνω άλλο τίποτα, φράζω,
πιέζω, λυγάνε να σπάσουν τα δάχτυλα. Είναι
ασύλληπτη η δύναμη αυτού του νερού
που τινάζεται μέσα μου νάβγει στον κόσμο.
                  Αυτού του νερού. Αυτού που αγαπώ.



Η ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΜΕ Τ΄ΑΓΑΛΜΑΤΑ

Η ψυχή μου έχει αμέτρητα χέρια.
Αν τ΄απλώσει παντού θα γιομίσουν τον κόσμο.
Κι οι πέτρες που μούφερες κι αυτές που μου δίνει
το σύμπαν ολόκληρο, μπορεί και να φτάνουν.
Δεν είναι περσότερες ούτε λιγότερες
απ΄όσες μπορώ. Κι αν μούφερνες ένα
βουνό, θα μπορούσα να το κόψω καθώς
η μητέρα μου το ψωμί: σε κομμάτια,
σε φέτες, σε αντίδωρα. Να το κάμω κολώνες,
στα κράσπεδα μιας λεωφόρου "Ειρήνης"
       στις πλάτες της γης.
                                  Κι ακόμη, ώρες - ώρες,
θαρρώ θα μπορούσα να σκαλίσω το φως
του ήλιου σε αγάλματα.




ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Από τους σημαντικότερους Νεοέλληνες ποιητές, γεννήθηκε στις Κροκεές Λακωνίας κι άρχισε να γράφει από την εφηβική του ηλικία. Ήταν 18 χρονών όταν τύπωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή "Κάτω από σκιές και φώτα". Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο Γύθειο ήρθε στην Αθήνα, όπου όμως δεν μπόρεσε να συνεχίσει στο Πανεπιστήμιο, μια που δεν είχε τα οικονομικά μέσα. Έτσι, κάνοντας διάφορες δουλειές, αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στη Λογοτεχνία. Μέχρι τον πόλεμο του 1940 είχε εκδώσει κιόλας πολλές ποιητικές συλλογές. Το έργο του, προοδευτικό στις ιδεές του, ανθρωπιστικό, γεμάτο αγάπη για τη ζωή και τον άνθρωπο, καλύπτει πολλούς τόμους. Έγινε ακαδημαϊκός, και τιμήθηκε με πολλά βραβεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πέθανε στο χωριό που γεννήθηκε το Σεπτέμβρη του 1990.

2 σχόλια: